Како настанале Јулијанскиот и Грегоријанскиот календар и каде засекогаш од историјата – исчезнале 10 дена?

Четириесет и шестата година пред нашата ера била најдолгата во историјата и траела 445 дена. Тогаш римскиот император Јулиј Цезар го повикал астрономот Сосигениј од Александрија да направи корекции на римскиот календар.

Римјаните знаеле дека една година трае 6 часа подолго од 365 дена, но дотогаш користеле календар без престапни години. Поради вишокот, се акумулирала разлика од 67 дена, кои Сосигениј ги додал на 46-та година, а потоа вовел дека секоја четврта година се додава уште еден ден до февруари, за да не се прави разлика.

По оваа Јулијанска реформа (наречена по Јулиј Цезар), датумите на пролетната рамноденица биле усогласени со движењето на Сонцето. По ова имало уште неколку корекции на римскиот календар, а поделбата на денови во неделата се користи и од царот Константин.

Како што понатаму се развиваше астрономијата, пресметано е дека сончевата година не трае 365 дена и 6 часа, туку 365 дена, 5 часа, 48 минути и 46 секунди (т.е. 11 минути и 14 секунди пократко).

Затоа, од времето на Јулиј Цезар, до 1582 година, се акумулирале десет дена разлика.

Грегоријанскиот календар

Бидејќи прецизниот ден на пролетната рамноденица е клучен за одредување на датумот на христијанскиот Велигден (кој се одредува како прва недела по полната месечина што паѓа на или по пролетната рамноденица), папата Григориј 13 одлучи да го промени претходниот јулијански календар .

Реформата ја извршил језуитскиот математичар Кристофер Клавиус, кој ја скратил 1582 година за десет дена и наместо секоја четврта година да биде престапна, тој вовел дека годините на почетокот на векот (1700, 1800, 1900) трипати се прескокнуваат како престапни години и дека секоја четиристотини години ќе продолжи да биде престапна.

Затоа, со текот на вековите, разликата помеѓу јулијанскиот и грегоријанскиот календар се зголемила на 13 дена. Сепак, десетте дена што беа отстранети од 1582 година со папска одлука остануваат единствените датуми што никогаш не се случиле.

Во соработка со Е наука