Натпреварувањето ги мотивира децата да бидат поуспешни

Натпреварувањето за престиж кај децата се јавува од четвртата година  и  се карактеризира со желбата на детето да се истакне пред другите деца и да ги надмине другите деца. Натпреварувањето или ривалството кај децата е еден вид на социјално однесување. Во четвртата година кај детето започнува да се јавува желбата за натпреварување со другите деца, а веќе од шестата година кај децата се јавува добро оформен натпреварувачки дух.

При натпреварување со своите пријатели детето станува возбудено и бучно, кога две деца се натпреваруваат тој натпревар може да помине и без расправија ,но доколку тука се помеша и трето дете тој натпревар завршува со расправија.

Еден од најчестите облици на натпреварување кај децата е фалењето дека детето е прво во некоја активност, дека има нешто што другите немаат. Натпреварувањето често е присутно и во семејството помеѓу браќата и сестрите доколку помеѓу нив постои љубомора, таа љубомора може да биде појачана и од страна на родителите доколку еден од родителите заземе страна на едното дете, другото дете ќе се чувствува запоставено. Ривалството помеѓу децата е често поврзано и со зависта на детето – зошто другите деца да имаат нешто поубаво и подобро. Таа завист може да биде и позитивна доколку детето настојува да научи или да направи нешто исто како и неговиот другар или нашто подобро. Таквиот начин на размислување на детето го тера детето да се бори во животот да биде се подобро и подобро,и да постигне подобар успех од другите.

Интересот за социјален престиж кој го дава ривалството во периодот на раната школска возраст е особено истакнато, тоа може да се забележи во интересот на децата за разни видови на спортови и спортски игри. Желбата на детето да биде подобро од другите деца е присутна дури и во оние активности што не се интересни за детето како што се школските активности.

Начинот на кој што ривалството влијае на однесувањето на детето ќе зависи од староста на детето како и личноста на детето.

Кога во натпреварот некое дете добие награда, другите деца што изгубиле може да бидат разочарани, тоа кај децата може да ги натера да бидат следниот пат поупорни и да се потрудат повеќе, првиот губиток може да ги натера и мотивира за следниот пат да бидат поуспешни.

Додека едни деца се заинтересирани за натпреварување во групата бидејќи успехот им носи поголемо социјално признание и престиж, има деца што знаат дека не може да бидат подобри од другите но сепак се се трудат да ги надминат тие деца и ќе доживеат разочарување. Доколку тоа често им се случува тие деца ќе оформат за себе слика дека се неуспешни и дека за да постигне некој поголем успех ќе треба да вложи голем труд.

пишува: м-р Слаѓана Ангелкоска, психолог

Советувалиште за брак и семејство,

Центар за социјална работа – Гостивар