Овој февруари има 29 дена-Зошто постојат престапни години?

2024 е престапна година. Тоа се случува обично секоја четврта година. Последен пат беше во 2020 година, а следен ќе биде во 2028 година.

Престапните години постојат за да го усогласиме нашиот календар со годишните времиња.

Како функционираат престапните години и колку често се случуваат?

Вообичаената (непрестапна) година е пократка од тропската година, што е време кое и е потребно на Земјата да орбитира околу Сонцето. Престапната година е малку подолга.

Престапните години имаат 366 дена наместо вообичаените 365 дена и се случуваат на секои четири години.

Ова се годините во кои еден ден се додава на крајот на најкраткиот месец, а тоа е февруари. Овој таканаречен интеркаларен ден, 29 февруари, обично се нарекува престапен ден.

Оваа 2024 година е престапна. Престапен ден во 2024 година е 29 февруари. Следниот ваков ден е на 29 февруари 2028 година.

Зошто имаме престапни години?

Престапните денови го одржуваат нашиот календар во согласност со орбитирањето на Земјата околу Сонцето. На Земјата и требаат приближно 365,242189 дена или 365 дена, 5 часа, 48 минути и 45 секунди за да орбитира еднаш околу Сонцето. Ова се нарекува тропска година и започнува на мартовската рамноденица.

Сепак, Грегоријанскиот календар има само 365 дена во годината. Ако не додадеме престапен ден на 29 февруари на секои четири години, секоја календарска година би започнала околу 6 часа порано од револуцијата на Земјата околу Сонцето.

Како последица на тоа, нашето пресметување на времето полека ќе се оддалечи од тропската година и сè повеќе ќе не се синхронизира со годишните времиња. Со отстапување од приближно шест часа годишно, годишните времиња би се поместиле за околу 24 календарски денови во рок од 100 години.

Ако се дозволи ова да се случи некое време, жителите на северната хемисфера за неколку векови ќе го слават Божиќ среде лето. Престапните денови ја коригираат оваа грешка давајќи ѝ на Земјата дополнително време што ѝ е потребно за да заврши целосен круг околу Сонцето.

Јулиј Цезар ја вовел престапната година

Престапните години во западниот календар биле воведени од римскиот генерал Јулиј Цезар пред повеќе од 2000 години. Јулијанскиот календар, кој го добил неговото име, имал само едно правило: секоја година поделена со четири би била престапна.

Оваа формула произвела премногу престапни години, предизвикувајќи Јулијанскиот календар да се оддалечи од тропската година со брзина од еден ден на секои 128 години. Ова не било поправено до воведувањето на Грегоријанскиот календар повеќе од 1.500 години подоцна, кога беа прескокнати неколку денови за да се усогласи нашиот календар со годишните времиња.

Обичаи за престапни години

Постојат различни обичаи и суеверија во врска со престапните години.

Во Ирска има обичај кој им дозволува на жените да ги запросуваат мажите на престапниот ден. Секако, во денешно време жените можат да ги запросат мажите во секој ден од годината, но се претпоставува дека овој обичај потекнува од петтиот век. Се верува дека е заснован на легендата за Свети Бриџит и Свети Патрик. Имено, Бриџит наводно му се пожалила на Патрик дека жените предолго чекаат да се венчаат, бидејќи мажите прилично се двоумат дали да ги запросат.

Во други култури, престапниот ден се смета за лош ден.

Во Грција традиционално не се препорачува венчавка во престапна година, а секако не во престапен ден. Се верува дека ниту еден брак склучен во престапна година нема да трае.

Во Шкотска, луѓето веруваат дека вештерките се собираат на престапниот ден за да прават зло. Некои Шкоти сè уште веруваат дека децата родени на 29 февруари нема да бидат придружени со среќа.

Меѓутоа, во некои култури овој ден се смета за среќен.

Која година е престапна година?

Повеќето луѓе веруваат дека секоја четврта година е престапна, но тоа не е секогаш точно. Тоа е затоа што разликата помеѓу тропска година (прецизен број на денови, часови, минути и секунди) и календарски години во период од четири години не е точно 24 часа. Тоа е 23,262222 часа.

Значи, треба да се земе предвид и оваа разлика. Правилото е дека годината се смета за престапна ако е делива со четири без остаток. Исклучок се годините кои се деливи со 100.Тие не се престапни. Меѓутоа, ако годината е делива со 400, тогаш се смета за престапна година.

2000 година беше престапна, бидејќи се дели и со четири и со 400. Но, годините 1700, 1800 и 1900 година се деливи со четири, но не со 400, така што тие не биле престапни години. Следната година, која според правилото „секоја четврта“ треба да биде престапна, но нема да биде, е 2100 година.