Лиса и Филипче се два балкански риса од Националниот парк „Маврово“, во Северна Македонија. Но, нивната приказна е далеку од романса. Кога во неа се замешува човекот таа сè повеќе наликува на трагедија.
Покрај нив во светот се преостанати уште 40-тина единки балкански рис, распределени во три соседни држави каде заштитата на животната средина е релативно ниско на листата на државни приоритети. Токму активностите на луѓето го доведоа балканскиот рис на работ на изумирање.
Затоа, здружени организации од соседните Северна Македонија, Албанија и Косово се обединија како заштитници на оваа „голема мачка со мали шанси“, врежана на македонската петденарка, на раб на изумирање според Црвената листа на загрозени видови.
Регулатор на природата
Додека приказните и легендите кажуваат дека нашите предци имале култ кон оваа таинствена мачка, сега реалноста зборува дека нејзиниот опстанок е во раце на политичката волја, која упорно се обидуваат да ја пробудат Македонското еколошко друштво (МЕД) и организациите – партнери вклучени во Проектот за закрепнување на балканскиот рис. Веќе 15 години го следат рисот, во обид да го зачуваат екосистемот.
Рисот се наоѓа на врвот на синџирот на исхрана и претставува регулатор на други животински животни во неговата средина. Ако рисот исчезне, тоа може да доведе до огромни и непредвидливи промени во природниот екосистем.