Во основните и средните училишта и во градинките денеска продолжи штрајкот на вработените кој почна вчера организиран од Синдикатот за образование, наука и култура (СОНК) за зголемување на платите во дејностите образование и детска заштита. За да се најде решение, најавена е нова средба меѓу синдикатот и владини претставници која веројатно ќе се одржи денеска или утре.

Министерствата за образование и наука и за труд и социјална политика соопштија дека социјалниот дијалог ќе продолжи, а синдикалниот лидер Јаким Неделков порача дека тој треба да биде „конструктивен и конкретен, а не пропаднат и бесцелен разговор“.

Неделков вчера соопшти дека освен во градинки во некои општини, меѓу кои Карпош, Центар, Валандово, Гевгелија, вклученоста во штрајкот била масовна и со учество на 25 илјади вработени во училиштата и градинките.  Мал бил бројот на ученици кои дошле на настава, а релативно мал бројот на деца донесени во градинките каде што, како што рече, имало и посериозни притисоци да се прекине штрајкот. Некаде се  инсистирало времето на штрајкување да биде осум часа, но, рече Неделков, вработените треба да бидат онолку колку што им се смените во училиштата.

– Пресреќни сме што немало никаков инцидент, ниту некое дете  било оставено пред врата. Најважно е што е пратена пораката до надлежните која е многу јасна – огромно е незадоволството во градинките, основните и средните училишта кои имаат проблем со нивниот социјален статус. Расположени сме тежината на нашите аргументи уште еднаш да ги претставиме пред надлежните и да ги убедиме дека ова што го бараме е издржано и да најдеме заедничко решение,  рече Неделков.

Додаде дека чекаат да бидат повикани на средба што вчера во краток разговор му ја најавил министерот за образование и наука Јетон Шаќири кој, пак, вчера изјави дека го почитува синдикалното право на штрајк, но дека тој треба да биде последен чекор. Социјалниот дијалог со СОНК, рече Шаќири, ќе продолжи за да се најде решение.

-Ќе повикам во најбрз можен рок да најдеме заеднички договор на овие проблеми и наставата да продолжи. Мислам дека во текот на неделава ќе имаме состаноци и сакам разбирање затоа што штрајкот требаше да биде последен чекор, рече  министерот при посетата на средно училиште „Владо Тасевски“. Истакна дека СОНК со сите синдикати бил вклучен во преговорите за минималната плата и сите биле согласни дека ќе го почитуваат договорот за минимум шест месеци за усогласување на другите плати како што предвидува законот.

Шаќири рече и дека законите за основно и за средно образование не дозволуваат прекин на наставата освен во вонредни ситуации и дека со одлуката за штрајк, се доаѓа во ситуација да се надоместат деновите од учебната година бидејќи веќе беше одложен почетокот на второто полугодие поради состојбата со КОВИД-19.

-Владата е за тоа просветните работници да земаат поголеми плати и тоа го имаме докажано: во 2018  пет проценти повеќе, во 2019 пет проценти повеќе, 2020 десет проценти повеќе. Ако ги собереме кумулативно, тоа се 21 процент. Во 2020 почна пандемијата, здравствената криза продолжи и со економска, но пак кажуваме дека ќе работиме на решавање на проблемите за наставниците да имаат повисоки плати, изјави министерот за образование и наука.

И министерката за труд и социјална политика Јованка Тренчевска во телевизиско гостување вчера нагласи дека социјалниот дијалог продолжува и вети дека деновиве, заедно со претставниците на СОНК, ќе најдат решение коешто нема да биде на штета ниту на кадарот во градинките, ниту на родителите.

Во однос на платите на вработените во градинките, таа рече дека од 2017 година се бележи континуиран раст.

– Во 2017 година платата на воспитувач била 18.300 денари, во февруари годинава платата е 26.574 денари. За негувател сега просечна  плата е 19.560 денари, а во 2017 година негувателот земал плата 14.493 денари. Ова покажува дека платата е покачена за околу 21 процент, а техничкиот персонал доби покачување со  Законот за минимална плата и нема пониска плата од 18.000 денари, рече Тренчевска.

СОНК го организира генералниот штрајк во училиштата и градинките бидејќи не е исполнето нивното барање веднаш да се  зголемат платите на вработените во образованието и градинките за 18,4 проценти, односно нивно усогласување со порастот на минималната плата, која од овој месец е зголемена од 15.200 на 18.000 денари. Дополнително, СОНК бара минималната плата да биде основица со која ќе се множат коефициентите на сложеност на работни места.

Преговорите меѓу СОНК и Владата во изминатите две недели завршија без договор. По последната средба минатиот понеделник, Неделков рече дека нема краткорочно решение со кое веднаш ќе се зголемат платите на дејностите што ги застапува Синдикатот и поради тоа вчера го активираше најавениот штрајк. 

Greva e punëtorëve që filloi dje, e organizuar dje nga Sindikata për Arsim, Shkencë dhe Kulturë (SASHK) për rritjen e pagave në aktivitetet e arsimit dhe mbrojtjes së fëmijëve, ka vazhduar edhe sot në shkollat ​​fillore dhe të mesme dhe kopshtet. Për të gjetur një zgjidhje është paralajmëruar një takim i ri mes sindikatave dhe qeveritarëve, i cili me gjasë do të zhvillohet sot ose nesër.

Ministritë e Arsimit dhe Shkencës dhe të Punës dhe Politikës Sociale thanë se dialogu social do të vazhdojë, ndërsa lideri sindikal Jakim Nedelkov tha se ai duhet të jetë “konstruktiv dhe konkret dhe jo një bisedë e dështuar dhe pa qëllim”.

Nedelkov tha dje se përveç çerdheve në disa komuna, përfshirë Karposhin, Qendrën, Vallandovën, Gjevgjelinë, përfshirja në grevë ka qenë masive dhe me pjesëmarrjen e 25 mijë punëtorëve nëpër shkolla dhe çerdhe. Numri i nxënësve që vinin në shkollë ishte i vogël, ndërsa numri i fëmijëve të sjellë në kopshte ishte relativisht i vogël, ku siç tha ai, kishte presione më serioze për ndërprerjen e grevës. Diku është insistuar që greva të jetë tetë orë, por, tha Nedelkov, punëtorët të jenë aq sa ndërrohen nëpër shkolla.

• Jemi shumë të lumtur që nuk ka pasur asnjë incident, as nuk ka mbetur ndonjë fëmijë para derës. Gjëja më e rëndësishme është që autoriteteve iu dërgua një mesazh i cili është shumë i qartë – ka një pakënaqësi të madhe në kopshtet, shkollat ​​fillore dhe të mesme që kanë problem me statusin e tyre social. Jemi në disponim që peshën e argumenteve tona t’ia paraqesim edhe një herë autoriteteve dhe t’i bindim se ajo që po kërkojmë është e arsyeshme dhe të gjejmë një zgjidhje të përbashkët, tha Nedelkov.

Ai shtoi se janë në pritje që të thirren në një takim të cilin dje në një bisedë të shkurtër e kishte paralajmëruar ministri i Arsimit dhe Shkencës Jeton Shaqiri, i cili dje tha se respekton të drejtën sindikaliste për grevë, por se duhet të jetë hapi i fundit. Dialogu social me SASHK-un, tha Shaqiri, do të vazhdojë të gjejë zgjidhje.

• Do të bëj thirrje sa më shpejt që të gjendet një marrëveshje e përbashkët për këto çështje dhe mësimi të vazhdojë. Mendoj se këtë javë do të kemi takime dhe dua mirëkuptim sepse greva është dashur të jetë hapi i fundit, tha ministri gjatë vizitës në shkollën e mesme Vllado Tasevski. Ai theksoi se SASHK-u është përfshirë me të gjitha sindikatat në negociatat për pagën minimale dhe të gjithë janë pajtuar që do t’i përmbahen marrëveshjes për një minimum prej gjashtë muajsh për të harmonizuar pagat tjera siç parashihet me ligj.

Shaqiri po ashtu tha se ligjet për arsimin fillor dhe të mesëm nuk lejojnë ndërprerje të mësimit përveç në situata emergjente dhe se vendimi për grevë vjen në një situatë për të kompensuar ditët e vitit shkollor për shkak se fillimi i gjysmëvjetorit të dytë tashmë ishte vonuar për shkak të situatës me KOVID -19.

“Qeveria është që pedagogët të marrin paga më të larta dhe ne e kemi dëshmuar se: në 2018 pesë për qind më shumë, në 2019 pesë për qind më shumë, në 2020 dhjetë për qind më shumë. Nëse i shtojmë në mënyrë kumulative, është 21 për qind. Pandemia filloi në vitin 2020, kriza shëndetësore vazhdoi me atë ekonomike, por ne themi se do të punohet në zgjidhjen e problemeve që mësuesit të kenë paga më të larta, tha ministri i Arsimit dhe Shkencës.

Ministrja e Punës dhe Politikës Sociale Jovanka Trençevska dje në një fjalim televiziv theksoi se dialogu social vazhdon dhe premtoi se këto ditë së bashku me përfaqësuesit e SASHK-së do të gjejnë një zgjidhje që nuk do të jetë në dëm të stafit në kopshte ose prindërit.

Sa i përket pagave të punonjësve në kopshte, ajo tha se që nga viti 2017 ka një rritje të vazhdueshme.

• Në vitin 2017 paga e edukatorit ka qenë 18.300 denarë, në shkurt të këtij viti paga është 26.574 denarë. Për një kujdestar tani paga mesatare është 19.560 denarë, ndërsa në vitin 2017 kujdestari ka marrë pagë prej 14.493 denarë. Kjo tregon se paga është rritur për rreth 21 për qind, ndërsa stafi teknik ka pasur rritje me Ligjin për pagë minimale dhe nuk ka pagë më të ulët prej 18.000 denarë, tha Trençevska.

SASHK organizon grevë të përgjithshme nëpër shkolla dhe çerdhe për shkak se nuk është përmbushur kërkesa e tyre për rritje të menjëhershme të pagave të punëtorëve në arsim dhe kopshte për 18.4 për qind, përkatësisht harmonizimi i tyre me rritjen e pagës minimale, e cila nga ky muaj është rritur nga 15.200 deri në 18.000 denarë. Po ashtu, SASHK kërkon që paga minimale të jetë baza me të cilën do të shumëzohen koeficientët e shumëzimit të vendeve të punës.

Bisedimet mes SASHK-ut dhe Qeverisë në dy javët e fundit kanë përfunduar pa marrëveshje. Pas takimit të fundit të hënën e kaluar, Nedelkov tha se nuk ka zgjidhje afatshkurtër që do t’i rritë menjëherë pagat e aktiviteteve të përfaqësuara nga Sindikata dhe për këtë dje e ka aktivizuar grevën e paralajmëruar.