Сирипорн Ниамрин, средовечна жена од Тајланд, неодамна наишла на „добитен тикет“ вреден нешто повеќе од 160.000 долари додека шетала на плажа. Добитниот тикет е всушност смрдлив кластер тежок скоро седум килограми, попознат како сив килибар или килибар – или црн бисер, лебдечко злато, како и морско богатство.
Оваа цврста, восочна и запалива материја настанува во цревата на китовите, со карактеристичен мирис со нијанса на мошус и море е една од најважните состојки во индустријата за парфеми. Освен што го продолжува времетраењето на мирисот, тој содржи и околу 30 различни хемиски соединенија, во кои угледните производители на парфеми можат да намирисаат ноти на печурки, тутун, но и измет. Парфемите што содржат килибар се исклучително популарни, а нивните цени вртоглаво растат. Сивиот килибар за грам може да достигне дури 30 пати поголема вредност од цената на среброто.
Овој вреден килибар се создава во загрозените видови на китови (Physeter catodon). Кои растат до 18 метри и тежат до 50 тони, тие се најголемите животни со заби. Со забите ги дроби морските животни кои живеат во морето. Отпадот што се акумулира во утробата со текот на времето, китот го ослободува во океанот.
Свежиот, сив килибар има темна боја, мек е и има многу непријатен мирис, но под влијание на сонцето, морската вода и воздухот станува се посветол, на крај бел. Само тогаш добива префинета и слатка земјена миризлива нота. Наводно, една капка сива килибарска тинктура остава мирис повеќе од еден месец, а на кожата неколку дена, без оглед на миењето на рацете.
Кинезите верувале дека сивиот килибар потекнува од плунката на морски змејови кои спијат на карпи, а античките Грци претпоставувале дека станува збор за измет од големи птици и го користеле како лек. Арапите исто така го ценеле како лек против болки во грлото и се верувало дека сивата боја на килибар може да лекува ментални заболувања.
Сивиот килибар, кој на прв поглед изгледа како некој вид карпа или камен, може да лебди на површината на морето со години пред струите да го одвлечат на брегот или да биде забележан од некој умен рибар или ловеци на килибар. Ловците на сив килибар внимателно ги следат движењата на китовите, како и временските и морските струи за да можат да ја стеснат потрагата по морското злато. Некои ловци инвестираат со години и години во потрага, но никогаш не успеваат да најдат килибар. Во некои земји, како што се Соединетите држави, оваа скапоцена супстанца е забранета со закон, а еколозите предупредуваат дека не треба да купуваме никакви производи што се поврзани со загрозени видови на животни.