Самостојниот синдикат за образование, наука и култура – СОНК, денеска треба да се произнесе дали ќе го продолжи штрајкот во образованието или истиот ќе биде прекинат.

Пратеничката од редовите на СДСМ, Даниела Николова, вчера упати апел до челниците на СОНК да се вратат на дијалогот и наставата да продолжи, со став дека ќе се најде решение кое е во интерес на наставниците.

Таа воедно истакна дека не треба се дозволи наставата да се пролонгира и со тоа да се загрозат уписите, државната матура како и полагањето стручен испит на петстотини наставници.

– Училишната година мора да продолжи да се одвива непречено, што е особено важно затоа што зад нас имавме две училишни години во пандемија со коронавирусот кога учениците следеа онлајн настава или комбинирана настава. Правото на штрајк е уставно загарантирано, но наставниците треба да се водат и од интересите на нивните ученици, изјави Николова.

Министерот за финансии, Фатмир Бесими, во својата последна колумна на тема плати, вели дека треба да ги видат и околностите и барањата на дел од јавните работници, меѓу нив и дел од образовниот кадар во градинките и училиштата.

– Треба да е јасно дека зголемувањето на основните плати на наставниците за околу 90% и линеарно зголемување на платите за скоро 20 отсто во градинките (што повлекува барања за покачување на платите во останатиот јавен сектор), во овие околности значи разгорување на инфлаторната спирала.

Давајќи образложение што значи инфлаторна спирала, министерот вели дека покачувањето на цените е резултат на раст на увозните цени на енергенсите и храната на глобалните пазари.

– Во вакви услови, кога во економијата ќе пуштите повеќе пари во оптек, како што е случајот преку висок раст на платите, несоодветен со растот на продуктивноста, ќе дојде до нов притисок од страна на побарувачката. Зголемувањето на побарувачката, поради поголемата колична на пари ќе ја подигне дополнително цената на производите. На пример, на аукција тројца се наддаваат за еден предмет, предметот ќе го добие оној што ќе плати највисока цена за него и на крај предметот чија почетна цена била 100 денари ќе заврши со цена знажително повисока од првичната и можеби економски оправданата, пишува министерот Бесими.

Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, коментирајќи ја состојбата со штрајкот во образованието упати повик до меѓународната заедница, ОБСЕ и останатите кои што ги следат процесите во Македонија да реагираат на закани спрема просветните работници и вработените во детските градинки, посочувајќи дека овој начин на однесување од страна на активисти на владата на СДСМ е скандалозно

– Тоа е скандалозно и ја повикувам меѓународната заедница, ОБСЕ и сите кои што ги следат процесите да реагираат, во спротивно ќе бидам разочаран и од нивното однесување, изјави претседателот Мицкоски.

Претседателот на СОНК, Јаким Неделков, во својата последна изјава дадена во петок, посочи дека ќе дадат насоки во однос на членството за изјаснување за главното барање од Владата, во интерес на учениците и децата во градинките, штрајкот да се стави во мирување, се додека за два-три дена, конечено не се дефинира нивниот предлог.

На последниот состанок во Владата е договорено во наредните денови да се утврди процентот за зголемување на платата кое ќе се испланира и потенцијално реализира со ребалансот на Буџетот, по што учениците од основното и средното образование од понеделник би се вратиле во училишните клупи, а децата од предучилишното воспитување и згрижување во градинките.

Дополнително се разговарало веднаш да почне сеопфатен дијалог со активно учество на синдикатот за трајно решавање на континуираниот раст на платите.

Sindikata e Pavarur për Arsim, Shkencë dhe Kulturë – SASHK, sot duhet të vendos nëse do të vazhdojë grevën në arsim apo do të ndërpritet.

Deputetja nga radhët e LSDM-së, Daniela Nikollova, dje ka apeluar tek liderët e SASHK-së që t’i kthehen dialogut dhe mësimi të vazhdojë, me mendimin se do të gjendet një zgjidhje që është në interes të mësimdhënësve.

Ajo po ashtu theksoi se nuk duhet lejuar që mësimi të zgjatet dhe në këtë mënyrë të rrezikohet regjistrimi, provimi shtetëror i maturës dhe provimi profesional i pesëqind mësimdhënësve.

• Viti shkollor duhet të vazhdojë të ecë pa probleme, gjë që është veçanërisht e rëndësishme sepse kishim dy vite shkollore pas nesh në një pandemi të koronavirusit, kur nxënësit ndiqnin mësimet online ose mësim të kombinuar. E drejta e grevës është e garantuar me Kushtetutë, por mësimdhënësit duhet të udhëhiqen nga interesat e nxënësve, tha Nikollova.

Ministri i Financave, Fatmir Besimi, në rubrikën e tij të fundit për pagat thotë se duhet të shikohen rrethanat dhe kërkesat e disa punonjësve publikë, përfshirë edhe disa nga stafi arsimor në çerdhe dhe shkolla.

– Duhet të jetë e qartë se rritja e pagave bazë të mësuesve me rreth 90% dhe rritja lineare e pagave me gati 20% në kopshte (që sjell kërkesa për rritje pagash në pjesën tjetër të sektorit publik), në këto rrethana nënkupton ndezjen spirale inflacioniste.

Duke shpjeguar se çfarë do të thotë një spirale inflacioniste, ministri tha se rritja e çmimeve është pasojë e rritjes së çmimeve të importit të energjisë dhe ushqimeve në tregjet botërore.

– Në kushte të tilla, kur futni më shumë para në qarkullim në ekonomi, siç është rasti i rritjes së pagave të larta, joadekuate ndaj rritjes së produktivitetit, do të ketë presion të ri nga kërkesa. Rritja e kërkesës, për shkak të sasisë më të madhe të parave do të rrisë edhe më shumë çmimin e produkteve. Për shembull, në një ankand tre persona ofrojnë oferta për një artikull, artikulli do të fitohet nga ai që do të paguajë çmimin më të lartë për të dhe në fund artikulli çmimi fillestar i të cilit ishte 100 denarë do të përfundojë me çmim dukshëm më të lartë se fillestari dhe ndoshta edhe ekonomikisht e justifikuar, shkruan ministri Besimi.

Kryetari i VMRO-DPMNE-së, Hristijan Mickoski, duke komentuar situatën me grevën në arsim, i bëri thirrje komunitetit ndërkombëtar, OSBE-së dhe të tjerëve që i ndjekin proceset në Maqedoni që t’u përgjigjen kërcënimeve ndaj arsimtarëve dhe punëtorëve të çerdheve, duke theksuar se në këtë mënyrë sjellja e aktivistëve të qeverisë së LSDM-së është skandaloze.

“Është skandaloze dhe i bëj thirrje bashkësisë ndërkombëtare, OSBE-së dhe të gjithë atyre që ndjekin proceset të reagojnë, në të kundërtën do të jem i zhgënjyer me sjelljen e tyre”, tha kryetari Mickoski.

Kryetari i SASHK-ut, Jakim Nedellkov, në deklaratën e fundit të dhënë të premten, ka treguar se do të japin udhëzime në lidhje me anëtarësimin që të shpallet kërkesa kryesore nga Qeveria, në interes të nxënësve dhe fëmijëve në kopshte, për pezullimin e grevës, derisa pas dy-tre ditësh përfundimisht nuk përcaktohet propozimi i tyre.

Në mbledhjen e fundit në Qeveri është rënë dakord në ditët në vijim që të përcaktohet përqindja e rritjes së pagave që do të planifikohet dhe potencialisht do të realizohet me buxhetin suplementar, pas së cilës nxënësit e shkollave fillore dhe të mesme do të kthehen në shkollë të hënën, ndërsa fëmijët nga edukimi parashkollor dhe kujdesi, në kopshte.

Gjithashtu, u diskutua që menjëherë të fillojë një dialog gjithëpërfshirës me pjesëmarrjen aktive të sindikatës për një zgjidhje të përhershme të rritjes së vazhdueshme të pagave.