Зошто се кршат јајца на Велигден и што симболизира тоа?

Секој Велигден, по трпезата или дури уште од самото утро, луѓето си даруваат јајца едни на други и со насмевка велат: „Христос воскресе!“ – „Навистина воскресе!“, а потоа се кршат јајце со јајце. Победник е оној чие јајце ќе остане неоштетено. Но од каде потекнува оваа традиција и што значи?

Потекло на традицијата

Удирањето на велигденските јајца е обичај со длабоки корени во православната христијанска традиција, но се практикува и во други христијански земји со слична форма. Според преданието, јајцето го симболизира гробот на Исус Христос – цврсто и затворено однадвор, но полно со живот внатре. Кога го „удираме“ и се крши, тоа ја симболизира Христовата победа над смртта и воскресението, кога гробот се „отвора“ и животот победува.

Духовна симболика

• Јајцето = живот – тоа е симбол на нов почеток, на надеж и воскресение.
• Чинот на удирање претставува разбивање на старото, смртното, и отворање кон вечниот живот.
• Поздравот „Христос воскресе“ и неговиот одговор се дел од оваа мала, но силна церемонија, со што верниците си ја споделуваат радоста на празникот.

Обичај што обединува

Овој чин е едноставен, но го носи духот на заедништво. Без разлика дали се практикува меѓу деца кои се натпреваруваат за најцврсто јајце, или меѓу возрасни за време на свечената трпеза, секогаш предизвикува насмевки, смеа и весела атмосфера. Често, луѓето веруваат дека оној што ќе победи ќе има среќа и здравје цела година.

Народни верувања и суеверија

Во некои краеви, се верува дека најцврстото јајце треба да се чува – некои го чуваат до следниот Велигден за „среќа“, други го ставаат кај иконата дома. Во некои семејства, првото јајце не се јаде, туку се закопува во нива – како благослов за плодна година.

Боите на јајцата

Иако денес велигденските јајца се бојат во разни бои и украси, првото јајце секогаш се бојадисува во црвено – симбол на Христовата крв и жртва. Токму тоа јајце најчесто се користи при првото удирање. Во некои традиции, тоа јајце се чува цела година како аманет за среќа и здравје.

Удирањето јајца не е само игра, туку носи силна духовна порака. Тоа е потсетник на Христовото воскресение, на животот што победува, и на заедништвото што го негуваме секоја година за Велигден.