Доколку работите одат со предвидениот тек земјава во 2023 година практично нема да има граници со Албанија и Србија. Ова го предвидува иницијативата „Отворен Балкан“ што вчера во Скопје ја потпиша премиерот Зоран Заев со албанскиот колега Еди Рама и српскиот претседател Александар Вучиќ во присуство на повеќе од 350 претставници од бизнис секторот од целиот Западен Балкан.

Лидерите на трите земји потпишаа договори за Заедничка реакција на природни и други катастрофи, Дозвола за граѓаните да работат во трите држави и за Помош за стоките да се движат без непотребно одложување.

Целта на иницијативата „Отворен Балкан“ е создавање една економија, без царини, без задржувања на границите и со сто проценти слободна трговија. „Отворен Балкан“, како што нагласија Заев, Рама и Вучиќ, значи ново поглавје во регионалната соработка. Сметаат дека ќе нé  направи подобри и ќе ја направи Европа подобра. Иницијативата не е ограничена само на трите земји и секоја друга држава од опкружувањето е добредојдена и може да се вклучи ако сака.

– Нашата цел е да имаме заеднички пазар, една економија, без граници – 100 отсто слободна трговија, нула царини, нула пречки за движење на граѓаните, нула бариери за стоките, услугите и сервисите, нашите земји да ја имаат европската слобода во нашиот регион, истакнаа лидерите на трите земји и додадоа дека политичките прашања многу полесно се решаваат кога се обединети економиите и деловните заедници.

Посебно внимание, како што посочија на завршната конференција, ќе се посвети на две иницијативи. Прво, ќе се осигураме дека нашите луѓе ќе можат да работат каде било во нашите земји во претстојните месеци. Очекуваме чекори кои треба да бидат развиени од нашите влади и да бидат спроведени, онаму каде што е возможно, пред нашата средба во октомври. Драго ни е што Стопанските комори ќе започнат програма со која ќе се помогне на бизнисите и на работниците да се пронајдат едни со други во регионот, па така, оваа програма веднаш ќе создаде можности. Второ, ќе побараме од нашите министерства да работат заедно на системот за споделување информации во врска со Данокот на додадена вредност – конзистентен со системите што се користат во ЕУ – со цел товарните возила да не сопираат на границите во рамките на Балканот. Камионите сé уште минуваат повеќе време на нашите граници отколку на нашите патишта.

– Ние сме Европејци и нашата иднина е европска. Остануваме посветени на Берлинскиот процес и нашата европска перспектива. Нашите влади се посветија на спроведување на четирите слободи и единствениот регионален пазар, последно на Самитот во Берлин на 5 јули. „Отворен Балкан“ се надградува на истата визија како и заедничкиот регионален пазар и ги покануваме другите страни во регионот да ни се приклучат кон забрзувањето, спроведувањето и исполнувањето на нашите регионални обврски. „Отворен Балкан“ е демонстрација на напредокот што може да го постигнеме сами. Иако перспективата за пристапување кон ЕУ останува катализатор во нашата регионална соработка, ние не треба да чекаме секое прашање да биде решено или Европа да дојде до консензус со цел да ги подобриме животите на нашите луѓе. Во тој дух, ги покануваме сите наши колеги на Западен Балкан да ни се приклучат кон нашите иницијативи, правни инструменти и практични проекти како што се овие, посочија трите лидери.

Nëse punët shkojnë sipas rrjedhës së parashikuar vendi ynë në  vitin 2030 praktikisht nuk do të ketë kufij me Shqipërinë dhe Sërbinë. Këtë e parashikon inciativa “Ballkan i hapur” që dje në Shkup r nënshkruante kryeministri Zoran Zaev me kolegun shqiptar Edin Rama dhe kryetarin sërb Aleksandar Vuçiq në prani të mbi 350 përfaqësuesve nga biznes sektori i gjithë Ballkanit Perëndimor.

Liderët e Tre vendeve nënshkruajnë kontrata për Reagim të përbashkët në katastrofa natyrore dhe të tjera, Leje për qytetarët që të punojnë në të tre shtetet dhe për Ndihmë për bagëtitë të lëvizin pa shtyrje të pa nevojshme.

Qëllimi i iniciativës “Ballkan i hapur” është krijimi i një ekonomie, pa dogana, pa ndalesa në kufinjtë dhe me njëqind përqind tregti të lirë. “Ballkan i hapur”, siç theksuan, Zaev, Rama dhe Vuçiq, do të thotë kapitull i ri në bashkëpunimin rajonal. Llogarisin se do të na bëjë më të mirë dhe do t’a bëjë Europën më të mirë. Iniciativa nuk është e kufizuar vetëm në tre vendet dhe çdo shtet tjetër nga rrethina është i mirëseardhur dhe mund të kyçet nëse don.

– Qëllimi ynë është të kemi treg të përbashkët, një ekonomi, pa kufij – 100 përqind tregti të lirë, zero dogana, zero pengesa për lëvizje të qytetarëve, zero barriera për bagëtitë, shërbimet dhe serviset, vendet tona t’a kenë lirinë europiane në rajonin tonë, theksuan liderët e Tre vendeve dhe shtuan se pyetjet politike shumë më lehtë zgjidhen kur ekonomitë dhe komunitetet e biznesit janë të bashkuara.

Vëmendje të veçantë, ashtu siç drejtuan në konferencën përfundimtare, do të dedikohet në dy iniciativa. E para, do të sigurohemi që njerëzit tanë të munden të punojnë kudo qoftë në vendet tona në muajt që vijojnë. Presim hapa të cilat duhet të zhvillohen nga qeveritë tona dhe të jenë të zbatuara, atje ku është e mundshme, para takimit tonë në Tetor. Na vjen mirë që Dhomat e tregtisë do të fillojnë program me të cilin do të ndihmohet bizneseve dhe punëtorëve të gjenden njëri me tjetrin në rajon, dhe ashtu, ky program menjëherë do të krijojë mundësi. E dyta, do të kërkojmë nga ministritë tona të punojnë bashkë në sistemin e përhapjes së informatave në lidhje me Taksën mbi vlerën e shtuar – konsistent me sistemet që përdoren në BE – me qëllim veturat e ngarkesave të mos ndalon ë në kufijtë në kuadër të Ballkanit. Kamionët ende kalojnë më shumë kohë në kufijtë tonë sesa në rrugët tona.

– Ne jemi Europianë dhe ardhmëria jonë është europiane. Mbetemi të përkushtuar në Procesin Berlinez dhe perspektivës tonë europiane. Qeveritë tona janë përkushtuar në zbatimin e katër lirive dhe tregut të vetëm rajonal, së fundmi në Samitin në Berlin më 5 Korrik. “Ballkani i hapur” mbindërtohet në vizionin e njëjtë si dhe tregu rajonal i përbashkët dhe i ftojmë anët tjera në rajon të na kyçen kah shpejtimi, zbatimi dhe plotësimi i detyrimeve tona rajonale. “Ballkani i hapur” është demonstrim i përparimit që mund t’a arrijmë vetë. Edhe pse perspektiva për afrim kah BE mbetet katalizator në bashkëpunimin tonë rajonal, ne nuk duhet të presim çdo pyetje të jetë e zgjidhur ose Europa të vijë deri në konsensus  me qëllim t’i përmirësojmë netët e njerëzve tanë. Në këtë frymë, i ftojmë të gjithë kolegët tanë nga Ballkani Perëndimor të na kyçen kah iniciativat tona, instrumentet juridike dhe projektet praktike siç janë këto, drejtuan të tre liderët.